Το παρόν είναι το τρίτο και τελευταίο από τρία κείμενα που παρουσιάστηκαν σταδιακά και γράφτηκαν τους τελευταίους δώδεκα μήνες με διάφορες αφορμές. Τα κείμενα αυτά επιχειρούν, με τον έναν ή άλλον τρόπο, να διασαφηνίσουν ζητήματα που αφορούν στο δημοκρατικό πατριωτισμό και στον τρόπο που αυτός μπορεί ή δεν μπορεί να αποτελέσει ένα ανταγωνιστικό πολιτικό αίτημα στο πλαίσιο του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Δημοκρατικός πατριωτισμός: από τις παρυφές στο κέντρο του πολιτικού συστήματος
Στα δύο προηγούμενα κείμενά μας (ΕΔΩ και ΕΔΩ), καταλήξαμε σε δυο σημαντικές εμπειρικές διαπιστώσεις: Πρώτον, εξαιτίας των ευρύτερων εξελίξεων στη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης, που συνοδεύονται από τάσεις περιφερειακής και εθνοκεντρικής υποστροφής της διαδικασίας, αλλά, επιπρόσθετα, εξαιτίας της ανάπτυξης μιας εσωτερικής δυναμικής επιβίωσης της ελληνικής κοινωνίας μετά την τραυματική δεκαετία των μνημονίων, παρατηρούμε μια σταδιακή μετατόπιση της πολιτικής διαπάλης από το δίπολο πατριωτισμός/εθνομηδενισμός προς το περιεκτικότερο και πιο απαιτητικό δίπολο εθνική αναγέννηση/εθνική καταρράκωση. Δεύτερον, ο ρευστός και πολύμορφος εκείνος χώρος που αυτοχαρακτηρίζεται πατριωτικός και αγωνιζόταν, ήδη από την εποχή της παντοδυναμίας του Σημίτη και μετά, να συγκροτηθεί και να αποτελέσει μια ανταγωνιστική πολιτική απάντηση στο κυρίαρχο εθνομηδενιστικό πολιτικό σύστημα, μέσα από μια εξελικτική διαδικασία, με κορωνίδα τις επιλογές μαχητικής «άρνησης» της πλειοψηφίας του στην πρόσφατη και εν εξελίξει πανδημία του κορωνοϊού, διολισθαίνει γοργά προς την πλευρά της εθνικής καταρράκωσης. Η πλέον πρόσφατη, σχεδόν ομόθυμη, στήριξη ή ανοχή της πλειοψηφίας αυτού του χώρου στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σηματοδοτεί, συν τοις άλλοις, την εργαλειοποίησή του από διεθνείς ηγεμονικές δυνάμεις πολιτικού αυταρχισμού και την εκούσια ή ακούσια ανοχή ή προσχώρησή του στις σχετικές ιδεολογίες.
Αν αυτές οι διαπιστώσεις είναι στοιχειωδώς ορθές, τότε είναι εύλογη η πίεση και η ευθύνη που δέχεται ένας μικρός, αλλά ιδιαίτερα επιδραστικός, χώρος, εκείνος του δημοκρατικού πατριωτισμού. Ένας χώρος που διατήρησε τη μαχητική αυτονομία του απέναντι σε τυχοδιωκτικούς ή τερατόμορφους πολιτικούς σχηματισμούς, τους οποίους ευνόησε η βαθιά κρίση της δεκαετίας του ’10 (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, Χρυσή Αυγή, Ελληνική Λύση, ΜΕΡΑ 25), και, ενώ επί σχεδόν 25 χρόνια αντιπάλεψε τον κυρίαρχο εθνομηδενισμό, εντούτοις πρόταξε το όραμα μια πολύπλευρης και ριζικής εθνικής αναγέννησης και συνεννόησης. Για να μπορέσει να εκπληρώσει έναν ευρύτερο πολιτικό ρόλο στη συγκυρία που διαμορφώνεται, ο χώρος αυτός έχει να αντιμετωπίσει τέσσερις σημαντικές προκλήσεις:
Συνεχίστε την ανάγνωση του «Τρία κείμενα για το δημοκρατικό πατριωτισμό και την πολιτική του εκπροσώπηση (3ο κείμενο)»